Algoritam kontrole trudnoće predstavlja smjernice i standard pregleda koji bi se trebali obaviti tokom trudnoće. Provođenjem algoritma pregleda obezbjeđujete da Vi i Vaša beba imate adekvatan medicinski tretman. Ovim se stvaraju pretpostavke da trudnoća i porod prođu uredno, a da Vi i Vaša beba budete zdrave a Vaša porodica sretna!

•    prvi pregled u trudnoći se preporučuje do 8. nedjelje trudnoće, kod rizičnih trudnoća (bolesti majke, komplikacije u prethodnim trudnoćama) do 6. nedjelje

•    kontrola trudnoće se obavlja svake 4. nedjelje do 28. nedjelje

•    kontrola trudnoće od 28. do 37. nedjelje je na 21 dan

•    Od 37. nedjelje do poroda kontrola je sedmično

Na ovaj način se postigne 10 i više prenatalnih pregleda što je preporuka i pravilo i u većini zemalja Evropske Unije.

Prvi pregled u trudnoći  

Opšti anamnestički podaci: aktuelne bolesti i njihova terapija, hronične bolesti i njihov tretman, prethodne bolesti, bolesti u obitelji, nasljedne bolesti, operacije, vakcinacija i  drugi zdravstveni podaci relevantni za trudnoću.

Reproduktivna historija: broj poroda, broj pobačaja (namjernih i spontanih), gestacijska dob poroda i pobačaja, tjelesna težina novorođenčeta, eventualna neplodnost i liječenje.

Opći pregled trudnice

-  medicinske pretrage:

1.  mjerenje krvnog  pritiska, tjelesne težine, visine, BMI (body mass index)

2.  potrebno je odrediti: KG (krvnu grupu) i Rh faktor, hepatitis B i hepatitis C markere, kod rizičnih trdudnica TORCH i HIV (preporuka metode: osjetljiva i precizna PCR tehnika)

3.  odrediti rutinske laboratorijske nalaze: KS (kompletna krvna slika), ŠUK (šećer u krvi), urea, urin, Fe u serumu, HbsAg, TPHA, VDRL 

4. bris na vaginalnu čistoću, kiselost rodnice i PA bris, kod rizične skupine (spontani pobačaji, prijevremeni porodi) bris na klamidiju, ureaplazmu, mikoplazmu, aerobne i anaerobne klice vagine i grlića materice).

Napomena: Pri uzimanju ovih testova može se uraditi klinički bimanualni pregled testim rukavicama za određivanja kiselosti rodnice (Care Plan V pH test). Normalna  kiselost rodnice (pH 4,5 ili manji) je važna jer onemogućuje rast patogenim bakterijama što spriječava infekciju plodovih ovoja i prijevremeno rađanje. Ovaj test može provoditi i sama trudnica kod svoje kuće.  

5. planirati ishranu u trudnoći, učiniti pregled zuba, planirati radnu aktivnost i sl.

6. genetičko savjetovanje kod trudnica rizičnih na genetske bolesti (trudnice preko 35 godina, genetska bolest u porodicama supružnika)

7. informisati se o značaju MATIČNIH STANICA i početi praviti plan za njihovu realizaciju

8. informisati se o značaju dojenja za bebu i majku

9. transvaginalni ultrazvučni pregled (ovaj pregled je jako važan i njime se postiže sljedeće: dokaz da je pacijentica trudna, da je trudnoća u materici/ako je vanmaterična trudnoća detektovana u ranoj fazi, postoji mogućnost medikamentoznog tretmana, a ne invazivno, hirurški/). Pregled nam daje tačnu gestacijsku dob fetusa (mjerenje CRL)  što je presudno za određivanje termina poroda i  trajanje  trudnoće). 

Pregled od 11. nedjelja do 13. nedjelja +6 dana

Preged trudnoće u ovoj gestacijskoj dobi je veoma važan jer ukazuje na dvije važne činjenice vezane za pravilan razvoj fetusa:

1. tjelesnu građu fetusa (u ovoj dobi se završava organogeneza). UZ pregled je najbolje uraditi 3D tehnikom.

2. probir (skrining) na genetsku bolest fetusa. Probir na genetsku bolest fetusa u ovoj fazi trudnoće  zove se „kombinirani skrining“ jer je za njegovo provođenje potrebno odrediti ultrazvučne markere (nuhalni nabor i nosna kost) i biohemijske markere (βHCG i  PAPP-A protein). Dijagnostička tačnost testa je 97% i veća je od određivanja samih UZ markera (nuhalni nabor, protok u venskom duktusu, hiperehogene tačke papilarnog mišića, pielektazije, nosna kost, ciste plexus horioideusa itd.) ili hiohemijskih markera („duble“i „ tripl test“).

Patološki nalaz svih skrining testova, ultrazvučnih i biohemijskih ili kombinovanog testa zahtijevaju ranu amniocentezu, citogenetsku analizu plodove vodeni kariogram što je potpuna istina o genetskom zdravlju fetusa. Ona se izvodi u dobi od 16-20 nedjelja (citogenetskom analizom kariograma fetusa ili genetskom PCR QW tehnikom-„brza  amniocenteza“).

Za portal svezabebe.ba piše
Prof. dr. Senad Mehmedbašić